Μνημεία
Ιερός Ναός Μιχαήλ Αρχαγγέλου (Αρκαλοχώρι)
Στο παλαιό νεκροταφείο του Αρκαλοχωρίου βρίσκεται ο βυζαντινός σταυρεπίστεγος Ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου. Στο Ναό σώζονται τοιχογραφίες του 14ου και του 15ου αιώνα της κρητικής σχολής αγιογραφίας.
Ιερός Ναός Αγίου Αντωνίου (Αγιοφάραγγο)
Το Αγιοφάραγγο εντάσσεται εντός των ορίων και ανήκει στη Μονή Οδηγήτριας. Μέσα στην ευρύτερη περιοχή που ακολουθούσε την αποστολική παράδοση της Εκκλησίας των Γορτυνίων, με ευνοϊκή μορφολογία του εδάφους και ήπιο κλίμα, το Αγιοφάραγγο ήκμασε ως τόπος όπου αναπτύχθηκε ιδιαίτερα ο χριστιανικός μοναχισμός, στη ασκητική εκδοχή του. Το εν λόγω αγιασμένο φαράγγι, μακριά από πόλεις […]
Ιερός Ναός Αγίας Κυριακής (Ζαρός)
Μικρός δίκλιτος ναός, ο οποίος είναι πιθανότατα ο παλαιότερος του Ζαρού. Το νότιο κλίτος είναι του 14ου αιώνα το οποίο στη συνέχεια επεκτάθηκε με την προσθήκη δεύτερου κλίτους τον 17ο ή 18ο αιώνα. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι ιδιαίτερα περίτεχνο, ενώ αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και πολλές από τις εικόνες του ναού.
Ιερός Ναός Παναγίας (Μονή του Κύριε Ελέησον στα Καπετανιανά)
Ο μικρός κτηνοτροφικός οικισμός των Καπετανιανών βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της οροσειράς των Αστερουσίων, σε μία περιοχή στην οποία άκμασε ο μοναχισμός, την περίοδο της πρώιμης βενετοκρατίας, όπως διαπιστώνεται από τον μεγάλο αριθμό των ναών και των ασκηταριών που σώζονται ως σήμερα. Μέσα στον οικισμό βρίσκεται ο ναός της Παναγίας, άλλοτε καθολικό μίας εντελώς κατεστραμμένης […]
Ιερός Ναός Αγίου Κωνσταντίνου (Πύργος Μονοφατσίου)
Από τον αρχικό τρίκλιτο ναό σήμερα σώζονται το κεντρικό και το νότιο κλίτος, αφιερωμένα στον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Κωνσταντίνο αντίστοιχα. Το σημερινό βόρειο κλίτος του Αγίου Γεωργίου φέρει τοιχογραφικό διάκοσμο του τέλους του 13ου αι., χαρακτηριστικό της αρχαΐζουσας τέχνης της περιόδου, στον οποίο ξεχωρίζουν οι έξι σκηνές του βίου και του μαρτυρίου του […]
Ιερά Μονή Κουδουμά
Η μονή βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του όρους Κόφινα, δίπλα στη θάλασσα, σε ένα τόπο γεμάτο ασκητικές μνήμες. Αν και είναι άγνωστη η εποχή ίδρυσης, οι πηγές επιβεβαιώνουν ότι τον 14ο αι. όχι μόνο λειτουργούσε, αλλά διέθετε και σχολείο. Η αναφορά αυτή είναι η μοναδική έως και τα τέλη του 19ου αι., όταν μετά από […]
Ιερά Μονή Καλυβιανής
Η Μονή Καλυβιανής βρίσκεται στην πεδιάδα της Μεσσαράς, σε απόσταση τεσσάρων χλμ. από τις Μοίρες. Το μοναστηριακό συγκρότημα αναπτύχθηκε γύρω από τον μονόχωρο ναό του 14ου αι. Ο ναός αυτός, πιθανόν καθολικό παλαιότερης μονής καλυβιτών μοναχών, απέκτησε λόγω της θαυματουργής εικόνας του ιδιαίτερη φήμη και αποτέλεσε σημαντικό προσκύνημα ήδη από τον 19ο αι. Γύρω του […]
Ιερά Μονή Οδηγήτριας
Η μονή Οδηγήτριας βρίσκεται στα ΝΔ της οροσειράς των Αστερουσίων ανάμεσα στον οικισμό Λίσταρο και τον όρμο των Καλών Λιμένων σε μία περιοχή με συνεχόμενη μοναστική παρουσία για αιώνες. Αν και το καθολικό της μονής φέρει τοιχογραφικό διάκοσμο του 14ου αι., γεγονός που δεικνύει τη χρήση του χώρου ήδη από την εποχή αυτή, οι πρώτες […]
Ιερό Μετόχιο Βαρσαμονέρου της Ι. Μ. Βροντησίου
Αν και η ακριβής χρονολογία ίδρυσης της μονής μας είναι άγνωστη, είναι πιθανόν να ανάγεται στον 14ο αι., εποχή κατά την οποία χρονολογείται ο αρχικός ναός, το σημερινό κλίτος της Παναγίας. Εξέχουσα μορφή της μονής υπήρξε τον πρώιμο 15ο αι. ο ηγούμενος Ιωνάς Παλαμάς ο οποίος διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην καθιέρωση και τη διάδοση της […]
Ιερά Μονή Βροντησίου
Η μονή του Αγίου Αντωνίου στο Βροντήσι βρίσκεται στις νότιες υπώρειες της οροσειράς του Ψηλορείτη, σε απόσταση περίπου δύο χλμ. από τον οικισμό Ζαρός. Αν και οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες για την μονή ανάγονται στον πρώιμο 15ο αι., πολύ πιθανόν η ίδρυσή της έγινε αρκετά παλαιότερα. Ο ύστερος 16ος και ο 17ος αι. φαίνεται ότι […]
