Μνημεία
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου (Χελιανά)
Στο νεκροταφείο των Χελιανών, λίγο έξω από το χωριό, βρίσκεται ο βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου. Σύμφωνα με την γραπτή επιγραφή ο ναός τοιχογραφήθηκε το 1319. Οι τοιχογραφίες του που σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση περιλαμβάνουν και σκηνές από τον κύκλο του επώνυμου αγίου.
Ιερός Ναός Παναγίας (Ρουσσοσπίτι)
Πρόκειται για μονόχωρο ναό του 14ου αιώνα ο οποίος επεκτάθηκε, μεταγενέστερα, προς τα δυτικά. Το 1896 οι Τούρκοι τον μετέτρεψαν σε καφενείο. Το ανατολικό του τμήμα, δηλαδή ο αρχικός ναός, φέρει τοιχογραφικό διάκοσμό του 14ου αι. με ευαγγελικές σκηνές καθώς και την παράσταση των κτητόρων, στο νότιο τοίχο.
Ιερά Μονή Αττάλης ή Μπαλή
Η Μονή Αττάλης ή Μπαλή βρίσκεται στους λόφους της Αγίας Υπακοής κοντά στο Μπαλί και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Αν και το μοναστήρι χρονολογείται από την πρώιμη βενετική περίοδο, γραπτά στοιχεία έχουμε από το 1628 και έπειτα. Η Μονή είναι χτισμένη σε επίπεδα και διέθετε στάβλους, ελαιοτριβείο, φούρνο, κρήνη, εργαστήριο κεραμικής και […]
Ιερός Ναός Οσίας Μαρίας Αιγυπτίας (Σαμαριά)
Στα μισά περίπου του φαραγγιού της Σαμαριάς συναντούμε το ομώνυμο χωριό το οποίο είναι πλέον εγκαταλελειμμένο. Εκεί βρίσκεται ο βυζαντινός ναός της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, από την οποία πήρε το όνομα του τόσο το χωριό όσο και το φαράγγι (το Σαμαριά είναι συναίρεση του Οσία Μαρία). Πρόκειται για ένα μονόχωρο καμαροσκέπαστο ναό, με τοιχογραφίες […]
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου (Κομιτάδες)
Μικρή βυζαντινή εκκλησία με τοιχογραφίες του 1314 από τον ζωγράφο Ιωάννη Παγωμένο. Ιδιαίτερη είναι η τοιχογραφία που απεικονίζει τους δωρητές του ναού, ενώ επίσης δίνεται έμφαση και στο βίο του Αγίου Γεωργίου.
Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (Κισσός)
Μονόχωρος κεραμοσκεπής ναός, χωρίς παράθυρα, που πιθανόν ανεγέρθηκε τον 14ο αι. Τον ναό καλύπτουν δύο στρώματα τοιχογραφιών οι οποίες διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση, ενώ το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι κατασκευής του 1935.
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής (Μέλαμπες)
Μικρή Βασιλική του 14ου αι. που φέρει τοιχογραφίες που δημιουργήθηκαν σε δύο φάσεις. Ένας τεράστιος πλάτανος ρίχνει τη σκιά του στο ναό και στο προαύλιο της βρίσκεται μία βρύση. Κάθε χρόνο στις 26 Ιουλίου γίνεται εδώ μεγάλο πανηγύρι.
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Πλατάνια)
Μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός με ημικυλινδρική καμάρα, ο οποίος χρονολογείται στον 14ο αιώνα. Είναι χτισμένος πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού, και είναι πλήρως τοιχογραφημένος. Οι τοιχογραφίες είναι του 13ου και 14ου αι. με πιο εντυπωσιακές την ένθρονη Παναγία στη δυτική πλευρά και την Ανάληψη στην ανατολική.
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Μέρωνας)
Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι τρίκλιτη θολοσκέπαστη βασιλική που χτίστηκε σε διαφορετικές περιόδους. Το αρχικό κτίσμα χρονολογείται στον 14ο αι., κρίνοντας από τον τοιχογραφικό διάκοσμο και η επέκταση του έγινε περί τον 16ο αι. Τα τρία κλίτη είναι αφιερωμένα στον Άγιο Γεώργιο, στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο και στην Παναγία. Εκτός από τις […]
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Θρόνος)
Μονόχωρος κεραμοσκέπαστος ναός του 14ου αι., χτισμένος στα ερείπια προγενέστερου Μητροπολιτικού ναού. Και εδώ συναντούμε τα οικόσημα της οικογένειας των Καλλέργηδων πράγμα που σημαίνει ότι ο ναός ήταν μάλλον ιδιοκτησία τους. Οι τοιχογραφίες είναι του 13ου και 14ου αι. με εντυπωσιακή την Ένθρονη Παναγιά Βρεφοκρατούσα, ενώ διατηρούνται τα ψηφιδωτά δάπεδα του 6ου αι.
