Μνημεία
Ιερός Ναός Αγίων Ασωμάτων (Βαφέ)
Ένας μικρός, μονόχωρος, καμαροσκέπαστος ναός στα βορειανατολικά του οικισμού Βαφές. Κατά την ανασκαφή και αποκατάσταση του αποκαλύφθηκε ότι είναι χτισμένος πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού ο οποίος φαίνεται να λειτουργούσε ήδη κατά τον 6ο αιώνα. Ο ναός αυτός καταστράφηκε τον 12ο αιώνα, για να αντικατασταθεί από τον σημερινό ναό που χτίστηκε τον 15ο αι (και […]
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου και Χριστού (Κουρνάς)
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου χτίστηκε στα τέλη του 12ου αιώνα, αρχικά ως τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα και πλίθινες καμάρες. Το 1230 προστέθηκε το μονόχωρο, ξυλόστεγο κλίτος του Χριστού. (Αργότερα η ξύλινη στέγη αντικαταστάθηκε από οξυκόρυφες καμάρες). Τον 19ο αιώνα ο χώρος του κυρίως ναού ενοποιήθηκε (με μεγάλες καμάρες που ανοίχτηκαν μεταξύ των κλιτών), […]
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου (Μάζα)
Ο ναός του 13(4) ου αιώνα εναι μονόχωρος, καμαροσκέπαστος και στο δάπεδο του βρίσκεται θαμμένος ο Ιωάννης Παγωμένος, γνωστός κρητικός ζωγράφος της εποχής που είχε τοιχογραφήσει τόσο το συγκεκριμένο ναό καθώς και πολλούς άλλους στην περιοχή. Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού, (που) διατηρείται σε σχετικά (πολύ) καλή κατάσταση, (είναι έργο του Ιωάννη Παγωμένου και χρονολογείται […]
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Αλίκαμπος)
Ο βυζαντινός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι μονόχωρος, καμαροσκέπαστος και τοιχογραφημένος γύρω το 1315 από τον γνωστό ζωγράφο Ιωάννη Παγωμένο (και ένα ακόμη ζωγράφο). Ο διάκοσμος σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση και ανάμεσα στις αγιογραφίες ξεχωρίζουν αυτή της Ένθρονης Παναγίας και οι σκηνές από τον Ευαγγελικό κύκλο.
Ιερός Ναός Παναγίας των δύο Βράχων (Φρέ)
Ο ναός που είναι χτισμένος πάνω σε δύο βράχους, είναι μονόχωρος και καμαροσκέπαστος και έχει ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες του 13ου αιώνα, με ιδιαίτερη τεχνοτροπία. Ανάμεσα τους ξεχωρίζει η Φιλοξενία του Αβραάμ και η Παναγία η Πλατυτέρα.
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου (Φρέ)
Ο ναός είναι μονόχωρος και καμαροσκέπαστος. Χρονολογείται στον 14ο αιώνα και οι τοιχογραφίες του απεικονίζουν όρθιους Αγίους και σκηνές από τον Ευαγγελικό κύκλο.
Παλαιοχριστιανική Βασιλική (Αλμυρίδα)
Στις παρυφές της Αλμυρίδας βρίσκεται μια τρίκλιτη ξυλοστεγής (ξυλόστεγη)βασιλική (με νάρθηκα και εξωνάρθηκα) του δεύτερου μισού του 6ου αιώνα. Η κάτοψη της σχηματίζει το σχήμα Τ και στο κεντρικό της κλίτος σώζεται μέχρι σήμερα το ψηφιδωτό δάπεδο στο οποίο μπορεί να διακρίνει κανείς ποικιλία σχημάτων όπως σταυρούς,(το «Χρίσμα»,) ψάρια και τεμνόμενους κύκλους.
Ιερός Ναός Παναγίας Κεράς (Καλύβες)
Η Παναγία Κερά είναι ναός του 19ου αιώνα που χτίστηκε στη θέση παλαιότερης μονής. (Σε πρόσφατες εργασίες ανασκαφικής έρευνας στο εσωτερικό του ναού αποκαλύφθηκαν τα θεμέλια τρίκλιτης θολοσκέπαστης βασιλικής του 8ου αιώνα, που αναδείχτηκαν.) Ο ναός βρίσκεται πολύ κοντά στην ομώνυμη παραλία της Κεράς. Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, όταν πειρατές επιχείρησαν να εισβάλουν στην […]
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου (Κυριακοσέλια)
Ο ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου πάνω στον οποίο βρίσκεται ένα πρωτοβυζαντινό φρούριο που έλεγχε την είσοδο στον κόλπο της Σούδας. Χτίστηκε τον 11ο αιώνα και αρχικά ήταν μονόχωρος, καμαροσκέπαστος, πιθανότατα με τρουλο. Στη συνέχεια, κατά τον 13ο αιώνα μετά από διάφορες μετατροπές έγινε σταυροειδούς μορφής, και στις αρχές του 20ου […]
Ιερός Ναός Παναγίας Ζερβιώτισσας (Στύλος)
Στις παρυφές του Στύλου, μέσα σε περβόλια με εσπεριδοειδή βρίσκεται η Παναγιά Ζερβιώτισσατου 12ου αιώνα, γνωστή και ως «Μοναστήρα». Ο ναός είναι σταυροειδής με οκτάπλευρο τρούλο και η κάτοψη του θυμίζει τρίκλιτη βασιλική. Παρά το ότι ο τοιχογραφικός διάκοσμος του σώζεται ελάχιστα, ο ναός παραμένει ιδιαίτερα εντυπωσιακός (για την αρχιτεκτονική του).
