Πόλης και περιχώρων Αγίου Νικολάου Δείτε όλες τις διαδρομές
Η πρωτεύουσα του Νομού Λασιθίου κτισμένη γύρω από τη μικρή λίμνη Βουλισμένη, έχει υπέροχη θέα στον κόλπο Μεραμβέλλου και διατηρεί έντονο το γραφικό της χρώμα. Συνδυάζει τον νησιώτικο χαρακτήρα με την Κρητική ταυτότητα της και προσφέρει μια γοητεία που συναρπάζει τον επισκέπτη. Η ζεστασιά και η φιλοξενία των κατοίκων της πόλης έκαναν τον Άγιο Νικόλαο έναν από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας. Στο πολυσύχναστο τουριστικό κέντρο της ανατολικής Κρήτης λειτουργεί το δεύτερο σε μέγεθος αρχαιολογικό μουσείο του νησιού με ευρήματα από τον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Κρήτης. Η καρδιά της πόλης χτυπά στην περιοχή γύρω από τη μικρή λίμνη και τον παραλιακό δρόμο.
Την πόλη και την ευρύτερη περιοχή του Αγίου Νικολάου κοσμούν πολυάριθμοι Ναοί με ιδιαίτερη θρησκευτική και ιστορική αξία, των οποίων η επίσκεψη γίνεται η αφορμή για τη γνωριμία με τον πολιτισμό και τους ανθρώπους της περιοχής.
Ο Ιερός Ναός της Παναγίας της Βρεφοτρόφου στον Άγιο Νικόλαο μπορεί να είναι η αφετηρία για τη θρησκευτική διαδρομή της πόλεως και της κοντινής περιοχής του Αγίου Νικολάου, η οποία περιλαμβάνει επίσης τον Άγιο Νικόλαο στον Όρμο, την Παλαιοχριστιανική Βασιλική στην Ελούντα, την Παναγία την Κερά, τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, την Όδηγήτρια, τον Άγιο Γεώργιο Καβουσιώτη και τον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο στην Κριτσά, τη Μεγάλη Παναγία στη Νεάπολη, τον Άγιο Ονούφριο στη Βουλισμένη, την Κεραγωνιώτισσα στη Λατσίδα, τον Άγιο Γεώργιο στο Σεληνάρι, τη Μονή του Αγίου Γεωργίου Βραχασώτη, τη Μονή Φραρώ τη Μονή Κουφής Πέτρας και τη Μονή Κρεμαστών στις Βρύσες.
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Καβουσιώτη (Κριτσά)
Ο μικρός Ναός είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος με τοιχογραφίες του 14ου αιώνα που απεικονίζουν ευαγγελικές σκηνές, σκηνές από τον κύκλο το Αγίου Γεωργίου και Αγίους.
Ιερός Ναός Οδηγήτριας (Κριτσά)
Ο δίκλιτος Ναός του 19ου αιώνα είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου και τον Άγιο Χαράλαμπο. Η ιδιαιτερότητα του Ναού είναι ότι συνδυάζει στοιχεία της βυζαντινής, ενετικήςκαι Οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Εδώ φυλάσσονται πολλές φορητές εικόνες με σημαντικότερη της Παναγιάς Γαλακτοτροφούσας.
Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννη Προδρόμου (Κριτσά)
Μικρός καμαροσκέπαστος Ναός που αναστηλώθηκε πρόσφατα. Οι τοιχογραφίες, είναι του 1359-60 με πιο ξεχωριστές εκείνες της ανατολικής πλευράς που απεικονίζουν επιμέρους σκηνές από τη Δευτέρα Παρουσία, με τους κολασμένους.
Ιερός Ναός Παναγίας Κεράς (Κριτσά)
Νότια και σε απόσταση περίπου 500 μ. από τον οικισμό της Κριτσάς βρίσκεται ο τρίκλιτος, θολοσκεπής, με τρούλλο στο κεντρικό κλίτος ναός της Παναγίας της Κεράς. Ο ναός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επισκέψιμα μνημεία της Κρήτης λόγω του εκτεταμένου και καλά διατηρημένου τοιχογραφικού διακόσμου από διάφορες περιόδους της βυζαντινής ζωγραφικής. Ο αρχικός ναός, το […]
Ιερός Ναός Αγίου Ονούφριου (Βουλισμένη)
Ο μονόχωρος ναός του Αγίου Ονουφρίου βρίσκεται βόρεια του χωριού Βουλισμένη, σε πλάτωμα στην κορυφή ενός μικρού λόφου. Πιθανόν υπήρξε καθολικό μίας εγκαταλελειμμένης σήμερα μονής -ήδη από τις αρχές του 20ου αι.-, χωρίς καμιά γνωστή αναφορά στις πηγές γι αυτήν. Τα ισόγεια κτήρια του συγκροτήματος διατάσσονται γύρω από τον ναό σε σχήμα Γ, στα βόρεια […]
Ιερός Ναός Μεγάλη Παναγία (Νεάπολη)
Ο μητροπολιτικός ναός, ο αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, υψώνεται μεγαλοπρεπής στο βόρειο άκρο της κεντρικής πλατείας της Νεάπολης. Η ανέγερσή του στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ο αι. διήρκεσε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω των οικονομικών δυσχερειών της εποχής. Είχε θεμελιωθεί το έτος 1889 από τον επίσκοπο Μελέτιο Χλαπουτάκη, οικοδομήθηκε κατά το μεγαλύτερο […]
Ιερός Ναός Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Νεάπολη)
Ο δίκλιτος Ναός βρίσκεται στο κοιμητήριο της Νεάπολης και είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και τους Αγίους Πάντες. Το βόρειο κλίτος αποτελούσε τον αρχικό πυρήνα του Ναού, σε αντίθεση με το νότιο κλίτος που είναι μεταγενέστερο. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται στα τέλη του 13ουκαι τις αρχές του 14ου αιώνα με σημαντικότερη την απεικόνιση του θηλασμού […]
Ιερός Ναός Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής (Ελούντα)
Στη θέση της αρχαίας πόλης Ολούς, στον ισθμό του Πόρου, την πρώτη βυζαντινή περίοδο αναπτύχθηκε ο οικισμός Άλυγγος (Alyngos), όπως ονομαζόταν η Ελούντα στις πηγές των αρχών του 6ου αι. Τα σημαντικότερα ανεσκαμμένα μνημεία του οικισμού παραμένουν ως σήμερα οι δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές του 5ου αι., στους όρμους Πόρο και Κολοκύθα του μεγάλου φυσικού λιμένα […]
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου στον Όρμο
Ο Ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται, στο μικρό όρμο όπου προσάραζαν τα πλοία κατά την βυζαντινή και ενετική περίοδο. Πρόκειται για έναν πανάρχαιο Ναό με τρούλο, έναν από τους ελάχιστους της Πρωτοβυζαντινής Περιόδου που σώζονται στην Κρήτη, με εντυπωσιακή αψίδα στο ιερό. Χτίστηκε πριν την αραβική κτήση γι’ αυτό και οι αρχικές τοιχογραφίες του 8ου-9ου […]
Ιερός Ναός Βρεφοτρόφου (Άγιος Νικόλαος)
Ο ιδιαίτερα επιμήκης ναός της Παναγίας στον παλαιό πυρήνα της πόλης του Αγίου Νικολάου, είναι αποτέλεσμα δύο διαδοχικών επεκτάσεων προς τα δυτικά του αρχικού μονόχωρου καμαροσκέπαστου ναού. Ο αρχικός ναός και η πρώτη επέκτασή του φέρουν δύο στρώματα τοιχογραφιών, από τα οποία το παλαιότερο των πρώτων δεκαετιών του 14ου αι. εντοπίζεται κυρίως στο ανατολικό τμήμα […]
Ιερά Μονή Κρεμαστών
Η μονή Κρεμαστών βρίσκεται σε απόσταση 2,5 χλμ. περίπου από τη Νεάπολη, στις πλαγιές του όρους Καβαλλαρά, στη διαδρομή προς το Οροπέδιο Λασιθίου. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή στο υπέρθυρο του καθολικού, ιδρύθηκε το 1593 από τον Μητροφάνη Αγαπητό. Από τα μέσα περίπου του 19ου έως και τις αρχές του 20ου αι. λειτουργούσε στη μονή […]
Ιερά Μονή Κουφής Πέτρας
Δυτικότερα και σε κοντινή απόσταση από τη Μονή Κρεμαστών, επίσης στις πλαγιές του όρους Καβαλλαρά, είναι κτισμένη και η γυναικεία μονή της Κουφής Πέτρας. Μοναδική μνεία για τη μονή στις πηγές αποτελεί η έμμεση αναφορά σε συμβόλαιο της μονής Αρετίου, το έτος 1630, για «τὸν τόπον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Κουφῆς Πέτρας». Η εγκαταλελειμμένη για […]
Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Βραχασώτη
Αν και η παλαιότερη αναφορά στη μονή ανάγεται το 1549, επί ηγουμενείας Ιωακείμ Κοντοϊωάννη, η χρονολόγηση του τοιχογραφημένου βόρειου κλίτους του καθολικού στον 14ο αι., τοποθετούν την πρώτη χρήση του χώρου σε παλαιότερη περίοδο. Πράγματι η περίοδος ακμής της μονής, όπως διαπιστώνεται από τα σωζόμενα κτίσματα, υπήρξε ο 16ος αι. Το 1558, επί ηγουμενείας Ιωακείμ, […]
Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Σεληνάρι
Η μονή του Αγίου Γεωργίου του Σελλινάρι, κτισμένη σε απότομη πλαγιά πάνω στην εθνική οδό Ηρακλείου-Αγίου Νικολάου, ιδρύθηκε σύμφωνα με την παράδοση, στη θέση ερημητηρίου στο οποίο διαβιούσαν κατά καιρούς ασκητές. Η σύσταση μονής έγινε σχετικά πρόσφατα, κατά τον 20ο αι. Στην ίδια εποχή ανήκει το κτηριακό της συγκρότημα που αναπτύσσεται σε δυο επίπεδα. Στο […]
Ιερά Μονή Φραρώ
Καθολικό Μοναστήρι του Τάγματος των Φραγκισκανών μοναχών, από το οποίο διασώζεται το μισοερειπωμένο καθολικό του αφιερωμένο στον Άγιο Αντώνιο. Η ίδρυσή του ανάγεται πριν το β΄ μισό του 14ου αιώνα όταν μοναχός σε αυτό ήταν ο Πέτρος Φιλάγρης, μετέπειτα πάπας Αλέξανδρος Ε΄.
