Αναζήτηση μνημείων

Νότια και σε απόσταση περίπου 500 μ. από τον οικισμό της Κριτσάς βρίσκεται ο τρίκλιτος, θολοσκεπής, με τρούλλο στο κεντρικό κλίτος ναός της Παναγίας της Κεράς. Ο ναός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επισκέψιμα μνημεία της Κρήτης λόγω του εκτεταμένου και καλά διατηρημένου τοιχογραφικού διακόσμου από διάφορες περιόδους της βυζαντινής ζωγραφικής. Ο αρχικός ναός, το σημερινό κεντρικό κλίτος το αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, πιθανόν κατασκευάστηκε κατά τη με­σο­βυζαντινή περίοδο και φέρει τοιχογραφικό διάκοσμο από δύο εποχές. Στα μέσα του 13ου αι. τοποθετείται το πρώιμο στρώμα που σώζεται μερικώς στο ιερό βήμα, ενώ το δεύτερο στρώμα με τις σκηνές του Δωδεκαόρτου στον τρούλλο ανήκει στις αρχές του 14ου αι., όταν ο ναός δέχτηκε μία εκτεταμένη ανακαίνιση κατά την οποία ανακατασκευάστηκε και ο τρούλλος. Ιδιαίτερης επισήμανσης χρήζει η απεικόνιση του αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, προστάτη των φτωχών που έχαιρε ιδιαίτερης λατρείας και από τους ορθοδόξους, με το χαρακτηριστικό ένδυμα του τάγματος του, το οποίο αφήνει ακάλυπτα τα στίγματά του. Την ίδια περίοδο, δηλαδή στις αρχές του 14ου αι., τοιχογραφήθηκε από ιδιαίτερα ικανό ζωγράφο και το νότιο κλίτος, το αφιερωμένο στην Αγία Άννα η οποία εικονίζεται στηθαία στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης του ιερού. Το κλίτος ιστορείται με σκηνές του μαριολογικού κύκλου από τα απόκρυφα ευαγγέλια. Στα μέσα του 14ου αι. ιστορήθηκε και το βόρειο κλίτος, το αφιερωμένο στον Άγιο Αντώνιο. Η απεικόνιση της Δευτέρας Παρουσίας στο σύνολο της καμάρας του κλίτους, καθώς και η απεικόνιση των αφιερωτών από την οικογένεια του Γεωργίου Μαζηζάνη στον νότιο τοίχο, υποδηλώνουν την πιθανή χρήση του ως ταφικό παρεκκλήσι.