Ιερά Μονή Παναγιάς Εξακουστής
Η Μονή Εξακουστής βρίσκεται στο ΒΔ τμήμα της επαρχίας Ιεραπέτρας ανάμεσα στους οικισμούς Ανατολή και Μάλλες. Συγκρινόμενη με άλλα κοντινά μοναστήρια, όπως την Παναγία του Αρμού στις Μάλλες και την Παναγία την Καρυδιανή στους Μύθους, αποτελεί ένα σχετικά νεότερο μοναστηριακό καθίδρυμα, αφού ιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αι. Βέβαια η ύπαρξη, ήδη κατά την εποχή ίδρυσης, του μικρού σπηλαιώδους ναού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα αλλά και κάποιες τοπικές παραδόσεις προσφέρουν ενδείξεις ότι πιθανόν στην ίδια θέση προϋπήρξε παλαιότερη μονή. Η ίδρυση της μονής κατά τον ύστερο 19ο αι. έχει συνδεθεί άρρηκτα με τον πρώτο μοναχό και μετέπειτα ηγούμενό της Χατζή-Ανανία Μπαρμπεράκη ο οποίος το 1882 αποπεράτωσε το μονόχωρο καθολικό, αφιερωμένο στην Παναγία, ενώ παράλληλα έκτισε και τα απαραίτητα κτίσματα για τη διαβίωση του ίδιου και των υπολοίπων μοναχών. Το έτος 1935 η μονή κρίθηκε διαλυτέα και εγκαταλείφθηκε έως το 1963, οπότε και επαναλειτούργησε για μικρό χρονικό διάστημα. Η οριστική επανίδρυσή της πραγματοποιήθηκε το 1976, όταν με την μετατροπή της σε γυναικεία εγκαταστάθηκαν στον χώρο οι πρώτες μοναχές. Το κτηριακό συγκρότημα αναπτύσσεται γύρω από μία αυλή με το καθολικό στο κέντρο της. Από τον ναό αξίζει να αναφερθεί το πολύ καλής τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο του, έργο των γνωστών τεχνιτών Π. και Ι. Μακράκη και Ξ. Φαρσάρη από τον οικισμό Μέσα Λασίθι.
