βασιλική
Παλαιοχριστιανική Βασιλική (Βιζάρι)
Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Βιζαρίου βρίσκεται λίγο έξω από τον οικισμό, στη θέση Ελληνικά. Πρόκειται για μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα που ήταν αφιερωμένη στην Παναγία και στους Αγίους Βλάσιο και Θεόδωρο. Χρονολογείται περί τον 6ο αι. και φαίνεται να δέχθηκε μετατροπές κατά τον 8ο ή 9ο αι. Πιθανότατα να υπήρξε και καθεδρικός ναός […]
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Μέρωνας)
Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι τρίκλιτη θολοσκέπαστη βασιλική που χτίστηκε σε διαφορετικές περιόδους. Το αρχικό κτίσμα χρονολογείται στον 14ο αι., κρίνοντας από τον τοιχογραφικό διάκοσμο και η επέκταση του έγινε περί τον 16ο αι. Τα τρία κλίτη είναι αφιερωμένα στον Άγιο Γεώργιο, στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο και στην Παναγία. Εκτός από τις […]
Βασιλική Συβρίτου (Θρόνος)
Τα ερείπια αυτής της παλαιοχριστιανικής βασιλικής ανακαλύφθηκαν το 1983. Πρόκειται για έναν τρίκλιτο ξυλόστεγο, με νάρθηκα, ναό που χωρίζεται σε τρία τμήματα. Το νότιο κλίτος είναι του 6ου αι. και το ανατολικό του 14ου αι. Στο εσωτερικό του ναού διασώζονται ψηφιδωτά δάπεδα.
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου και Χριστού (Κουρνάς)
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου χτίστηκε στα τέλη του 12ου αιώνα, αρχικά ως τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα και πλίθινες καμάρες. Το 1230 προστέθηκε το μονόχωρο, ξυλόστεγο κλίτος του Χριστού. (Αργότερα η ξύλινη στέγη αντικαταστάθηκε από οξυκόρυφες καμάρες). Τον 19ο αιώνα ο χώρος του κυρίως ναού ενοποιήθηκε (με μεγάλες καμάρες που ανοίχτηκαν μεταξύ των κλιτών), […]
Παλαιοχριστιανική Βασιλική (Αλμυρίδα)
Στις παρυφές της Αλμυρίδας βρίσκεται μια τρίκλιτη ξυλοστεγής (ξυλόστεγη)βασιλική (με νάρθηκα και εξωνάρθηκα) του δεύτερου μισού του 6ου αιώνα. Η κάτοψη της σχηματίζει το σχήμα Τ και στο κεντρικό της κλίτος σώζεται μέχρι σήμερα το ψηφιδωτό δάπεδο στο οποίο μπορεί να διακρίνει κανείς ποικιλία σχημάτων όπως σταυρούς,(το «Χρίσμα»,) ψάρια και τεμνόμενους κύκλους.
Ιερός Ναός Παναγίας Ζερβιώτισσας (Στύλος)
Στις παρυφές του Στύλου, μέσα σε περβόλια με εσπεριδοειδή βρίσκεται η Παναγιά Ζερβιώτισσατου 12ου αιώνα, γνωστή και ως «Μοναστήρα». Ο ναός είναι σταυροειδής με οκτάπλευρο τρούλο και η κάτοψη του θυμίζει τρίκλιτη βασιλική. Παρά το ότι ο τοιχογραφικός διάκοσμος του σώζεται ελάχιστα, ο ναός παραμένει ιδιαίτερα εντυπωσιακός (για την αρχιτεκτονική του).
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Αγιά)
Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου που βλέπουμε σήμερα, χτίστηκε στα ερείπια (στον τύπο της τρίκλιτης, ξυλόστεγης) παλαιοχριστιανικής βασιλικής του (κατά τον) 5ου αι. Κατά τον 10ο ή 11ο αι. ανακατασκευάστηκε (ως τρίκλιτη βασιλική με σταυροθόλια) και αποτέλεσε την χρησιμοποιήθηκε ως καθεδρικός ναός της Επισκοπής Κυδωνίας και Αποκορώνου. (που μεταφέρθηκε εκεί για ένα διάστημα. Κατά […]
Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γεωργίου (Ιεράπετρα)
Ο σημαντικότερος ναός της πόλης είναι ο μητροπολιτικός του Αγίου Γεωργίου ο οποίος παράλληλα είναι και ο πολιούχος της Ιεράπετρας, εξαιτίας των θαυματουργικών επεμβάσεων του αγίου κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Ο ναός που επίσης βρίσκεται στον ιστορικό πυρήνα της Κάτω Μεράς κατασκευάστηκε τον 19ο αι. στη θέση παλαιότερου ναού. Ο αρχικός αυτός ναός, όπως […]
Ιερός Ναός Αγίου Κηρύκου (ή Αϊ Κήρκος) Λισσού
Περίπου 3 χμ δυτικά της Σούγιας ήκμασε κατά τα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια η πόλη Λισσός, η άνθηση της οποίας κράτησε ως την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, από την οποία υπάρχουν και ίχνη δύο βασιλικών. Ο ναός της Παναγίας έχει κτιστεί πάνω σε ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Το ίδιο συμβαίνει και με την εκκλησία του Αγ. Κηρύκου, […]
Ιεροί Ναοί Σούγιας
Η ύπαρξη τριών τουλάχιστον παλαιοχριστιανικών βασιλικών με εξαιρετικά ψηφιδωτά δάπεδα του 6ου αιώνα δηλώνει την ύπαρξη της πόλης κατά την πρώτη βυζαντινή περίοδο. Η πόλη πρέπει να παρήκμασε μετά το 7ο αιώνα, αλλά δεν είναι γνωστό αν εγκαταλείφθηκε τελείως. Η ύπαρξη,πάντως, του ναού της Αγ. Ειρήνης, που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα, καθώς και του […]
