τοιχογραφίες
Ιερός Ναός Παναγίας Κουμπελίδικης ή Κουμπελίνας (Χουμεριάκος)
Ο ναός της Παναγίας της Κουμπελίνας ή Κουμπελίδικη (δηλαδή με τρούλλο) είναι κτισμένη στον αρχιτεκτονικό τύπο του απλού εγγεγραμμένου, σταυροειδούς με τρούλλο. Μεταγενέστερα προστέθηκε δυτικά ευρύς καμαροσκέπαστος, εγκάρσιος νάρθηκας. Λείψανα τόξου στα δυτικά της βόρειας όψης δείχνουν ότι αρχικά υπήρχε στην ίδια θέση θολοσκέπαστος νάρθηκας. Ο μεταγενέστερος νάρθηκας μπορεί να χρονολογηθεί στους δύο τελευταίους αιώνες […]
Ιερός Ναός Βίγλι (Βουλισμένη)
Ο ναός, αφιερωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου, βρίσκεται περίπου δύο χλμ. δυτικά του οικισμού Βουλισμένη στη θέση Βιγλί. Yπήρξε το καθολικό μίας εντελώς κατεστραμμένης σήμερα μονής η οποία λειτουργούσε με βάση έγγραφη πηγή από το 1594, έως και τον 18ο αι. Ο πλήρως αναστηλωμένος σήμερα ναός ανήκει στον τύπο του σταυρεπίστεγου και χρονολογείται γύρω στο […]
Ιερός Ναός Αγίου Ονούφριου (Βουλισμένη)
Ο μονόχωρος ναός του Αγίου Ονουφρίου βρίσκεται βόρεια του χωριού Βουλισμένη, σε πλάτωμα στην κορυφή ενός μικρού λόφου. Πιθανόν υπήρξε καθολικό μίας εγκαταλελειμμένης σήμερα μονής -ήδη από τις αρχές του 20ου αι.-, χωρίς καμιά γνωστή αναφορά στις πηγές γι αυτήν. Τα ισόγεια κτήρια του συγκροτήματος διατάσσονται γύρω από τον ναό σε σχήμα Γ, στα βόρεια […]
Ιερός Ναός Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Νεάπολη)
Ο δίκλιτος Ναός βρίσκεται στο κοιμητήριο της Νεάπολης και είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και τους Αγίους Πάντες. Το βόρειο κλίτος αποτελούσε τον αρχικό πυρήνα του Ναού, σε αντίθεση με το νότιο κλίτος που είναι μεταγενέστερο. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται στα τέλη του 13ουκαι τις αρχές του 14ου αιώνα με σημαντικότερη την απεικόνιση του θηλασμού […]
Ιερός Ναός Αγίας Άννας (Φουρνή)
Ο καμαροσκέπαστος ναός της Αγίας Άννας χρονολογείται με βάση τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά του τοιχογραφικού διακόσμου που διασώζεται στη βόρεια και ανατολική πλευρά του, στον ύστερο 14ο-πρώιμο 15ο αι. Ο ναός εσωτερικά διαρθρώνεται πλαστικά με σειρά αβαθών τόξων, ενώ πλαστική διαμόρφωση φέρει και στην κόγχη του ιερού, όπου ανοίγεται πεντάλοβο, οξυκόρυφο άνοιγμα, στοιχείο μοναδικό στην Κρήτη, […]
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου (Σκινιάς)
Μονόχωρος καμαροσκέπαστος Ναός στον οποίο αναγνωρίζονται δυο οικοδομικές φάσεις. Η νεώτερη στην οποία ανήκει και ο τοιχογραφικός του διάκοσμος χρονολογείται στον 14ο αιώνα.
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου στον Όρμο
Ο Ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται, στο μικρό όρμο όπου προσάραζαν τα πλοία κατά την βυζαντινή και ενετική περίοδο. Πρόκειται για έναν πανάρχαιο Ναό με τρούλο, έναν από τους ελάχιστους της Πρωτοβυζαντινής Περιόδου που σώζονται στην Κρήτη, με εντυπωσιακή αψίδα στο ιερό. Χτίστηκε πριν την αραβική κτήση γι’ αυτό και οι αρχικές τοιχογραφίες του 8ου-9ου […]
Ιερός Ναός Βρεφοτρόφου (Άγιος Νικόλαος)
Ο ιδιαίτερα επιμήκης ναός της Παναγίας στον παλαιό πυρήνα της πόλης του Αγίου Νικολάου, είναι αποτέλεσμα δύο διαδοχικών επεκτάσεων προς τα δυτικά του αρχικού μονόχωρου καμαροσκέπαστου ναού. Ο αρχικός ναός και η πρώτη επέκτασή του φέρουν δύο στρώματα τοιχογραφιών, από τα οποία το παλαιότερο των πρώτων δεκαετιών του 14ου αι. εντοπίζεται κυρίως στο ανατολικό τμήμα […]
Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Βραχασώτη
Αν και η παλαιότερη αναφορά στη μονή ανάγεται το 1549, επί ηγουμενείας Ιωακείμ Κοντοϊωάννη, η χρονολόγηση του τοιχογραφημένου βόρειου κλίτους του καθολικού στον 14ο αι., τοποθετούν την πρώτη χρήση του χώρου σε παλαιότερη περίοδο. Πράγματι η περίοδος ακμής της μονής, όπως διαπιστώνεται από τα σωζόμενα κτίσματα, υπήρξε ο 16ος αι. Το 1558, επί ηγουμενείας Ιωακείμ, […]
Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου (Καστρί Χόνδρου)
Στη θέση που βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου λειτούργησε μοναστήρι, το οποίο κατεστράφη κατά τις επαναστάσεις της Τουρκοκρατίας. Οι μοναχοί του, σύμφωνα με την παράδοση, κατέφυγαν στη Μονή των Απεζανών, αφού πρώτα έκρυψαν τα πολύτιμα ιερά σκεύη και τα κειμήλια σε απρόσιτα σημεία της περιοχής. Το βυζαντινό τοιχογραφημένο εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου πρέπει να […]
