Παλαιοχριστιανική
Παλαιοχριστιανική Βασιλική (Φραγκοκάστελο)
Τα ερείπια της δίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα του 6ου αι. ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Χαράλαμπο και τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο. Στη θέση του ιερού βήματος αυτής της παλαιοχριστιανικής βασιλικής, χτίστηκε τον 14ο αι. ναός αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, τον οποίο οι Σφακιανοί αποκαλούν Αστράτηγο. Ο ναός είναι πλέον γνωστός ως Άγιος Αστράτηγος (το Αστράτηγος […]
Ιερός Ναός Αγίου Νικήτα (Φραγκοκάστελο)
Βορειοανατολικά του Φραγκοκάστελου συναντούμε το ναό του Αγίου Νικήτα, του 13ου αιώνα, ο οποίος είναι χτισμένος στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Ο Άγιος Νικήτας είναι μονόχωρος και για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν αρχιτεκτονικά μέλη από την παλιά βασιλική, ανάμεσα στα οποία και δύο μαρμάρινοι κίονες, ενώ για δάπεδο του χρησιμοποιήθηκε το ψηφιδωτό επίσης της παλιάς βασιλικής.
Παλαιοχριστιανική Βασιλική (Βιζάρι)
Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Βιζαρίου βρίσκεται λίγο έξω από τον οικισμό, στη θέση Ελληνικά. Πρόκειται για μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα που ήταν αφιερωμένη στην Παναγία και στους Αγίους Βλάσιο και Θεόδωρο. Χρονολογείται περί τον 6ο αι. και φαίνεται να δέχθηκε μετατροπές κατά τον 8ο ή 9ο αι. Πιθανότατα να υπήρξε και καθεδρικός ναός […]
Βασιλική Συβρίτου (Θρόνος)
Τα ερείπια αυτής της παλαιοχριστιανικής βασιλικής ανακαλύφθηκαν το 1983. Πρόκειται για έναν τρίκλιτο ξυλόστεγο, με νάρθηκα, ναό που χωρίζεται σε τρία τμήματα. Το νότιο κλίτος είναι του 6ου αι. και το ανατολικό του 14ου αι. Στο εσωτερικό του ναού διασώζονται ψηφιδωτά δάπεδα.
Ιερά Μητρόπολη Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων
Η Μητρόπολη αποτελείται από τις πρώην επαρχίες Αγίου Βασιλείου, Αμαρίου και την επαρχία των Σφακίων. Δηλαδή καλύπτει ένα τμήμα νότια τοῦ Νομοῦ Ρεθύμνου και ένα τμήμα νότια τοῦ Νομοῦ Χανίων. Κατά την Παλαιοχριστιανική Περίοδο μαρτυρούνται μέσα από τά έγγραφα δύο Ἐπισκοπές, τῆς Συβρίτου μέ ἔδρα την ομώνυμη ἀρχαία πόλη, τό σημερινό χωριό Θρόνος Ἀμαρίου μέ […]
Παλαιοχριστιανική Βασιλική (Αλμυρίδα)
Στις παρυφές της Αλμυρίδας βρίσκεται μια τρίκλιτη ξυλοστεγής (ξυλόστεγη)βασιλική (με νάρθηκα και εξωνάρθηκα) του δεύτερου μισού του 6ου αιώνα. Η κάτοψη της σχηματίζει το σχήμα Τ και στο κεντρικό της κλίτος σώζεται μέχρι σήμερα το ψηφιδωτό δάπεδο στο οποίο μπορεί να διακρίνει κανείς ποικιλία σχημάτων όπως σταυρούς,(το «Χρίσμα»,) ψάρια και τεμνόμενους κύκλους.
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Αγιά)
Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου που βλέπουμε σήμερα, χτίστηκε στα ερείπια (στον τύπο της τρίκλιτης, ξυλόστεγης) παλαιοχριστιανικής βασιλικής του (κατά τον) 5ου αι. Κατά τον 10ο ή 11ο αι. ανακατασκευάστηκε (ως τρίκλιτη βασιλική με σταυροθόλια) και αποτέλεσε την χρησιμοποιήθηκε ως καθεδρικός ναός της Επισκοπής Κυδωνίας και Αποκορώνου. (που μεταφέρθηκε εκεί για ένα διάστημα. Κατά […]
Ιερός Ναός Αγίου Κηρύκου (ή Αϊ Κήρκος) Λισσού
Περίπου 3 χμ δυτικά της Σούγιας ήκμασε κατά τα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια η πόλη Λισσός, η άνθηση της οποίας κράτησε ως την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, από την οποία υπάρχουν και ίχνη δύο βασιλικών. Ο ναός της Παναγίας έχει κτιστεί πάνω σε ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Το ίδιο συμβαίνει και με την εκκλησία του Αγ. Κηρύκου, […]
Ιεροί Ναοί Σούγιας
Η ύπαρξη τριών τουλάχιστον παλαιοχριστιανικών βασιλικών με εξαιρετικά ψηφιδωτά δάπεδα του 6ου αιώνα δηλώνει την ύπαρξη της πόλης κατά την πρώτη βυζαντινή περίοδο. Η πόλη πρέπει να παρήκμασε μετά το 7ο αιώνα, αλλά δεν είναι γνωστό αν εγκαταλείφθηκε τελείως. Η ύπαρξη,πάντως, του ναού της Αγ. Ειρήνης, που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα, καθώς και του […]
Ιεροί Ναοί στα Πλεμενιανά
Στην περιοχή του οικισμού υπάρχουν ίχνη από παλαιοχριστιανικές βασιλικές του 5ου-6ου αιώνα. Στην τοιχοδομία του Ναού του Σωτήρος έχουν ενσωματωθεί τα μέλη παλαιοχριστιανικής βασιλικής, και διατηρούνται χαράγματα, με παλαιότερο αυτό του 1362. Στο Ναό του Αγ. Γεωργίου σώζεται επιγραφή με χρονολογία του 1409.
